Badanie cytologii ginekologicznej to, obok ultrasonografii przezpochwowej i ultrasonograficznego badania piersi,  jedno z podstawowych badań profilaktycznych w ginekologii. Cytologia ginekologiczna ma na celu wykrywanie zmian chorobowych prowadzących do raka szyjki macicy. Systematyczne wykonywana pozwala uniknąć poważnych konsekwencji związanych z rozwojem złośliwego nowotworu szyjki macicy. Warto wiedzieć, że badanie cytologii ginekologicznej może zostać przeprowadzone różnymi metodami. Starsza metoda, skala Papanicolaou, pozwala wykryć „dopiero” komórki nowotworowe raka, nowsza Bethesda wykrywa zmiany wcześniej, zanim powstaną komórki nowotworowe. Ta metoda uwzględnia czynnik wywołujący raka szyjki macicy, czyli zakażenie wirusowe HPV. Wykrycie zmian chorobowych, które jeszcze nowotworem nie są, a mogą być początkiem zmian przednowotworowych, daje znaczną przewagę czasową w diagnostyce i leczeniu raka szyjki macicy. Materiał pobierany w mojej Praktyce jest poddawany ocenie w specjalistycznej pracowni patomorfologicznej zgodnie z metodą Bethesda. Wynik ekspertyzy cytologii ginekologicznej jest jednoznacznie oceniony przez pracownię patomorfologiczną oraz przez ginekologa, a następnie przekazany pacjentce.

Jak przygotować się do badania cytologii ginekologicznej

Poza podstawowymi danymi pacjentki, istotne są informacje takie jak: faza cyklu (data pierwszego dnia ostatniej miesiączki), informacja o trwającej ciąży, stosowanych dopochwowo lekach hormonalnych u kobiet w okresie przekwitania, obecności w jamie macicy wkładek antykoncepcyjnych, wykonywanych w przeszłości zabiegach na szyjce macicy, dane poprzednich badań cytologicznych jeśli uzyskano nieprawidłowe wyniki itp.

Przed wykonaniem badania należy poinformować lekarza o stosowanych lekach dopochwowych, wykonanych wcześniej zabiegach usunięcia nadżerki, ewentualnie wcześniejszych nieprawidłowych wynikach cytologii ginekologicznej, aktywności seksualnej. Cytologię ginekologiczną można pobrać także u kobiety, która nigdy nie współżyła seksualnie. Wcześniejsze poinformowanie ginekologa o braku aktywności seksualnej zaoszczędzi niepotrzebnych wrażeń bólowych i stresu.

Materiał do badania cytologii ginekologicznej powinien być pobierany 3-4 dni po zakończeniu miesiączki. Jest to najbardziej odpowiednia faza cyklu miesiączkowego. Lekarz ginekolog pobiera materiał do badania specjalną szczoteczką, zakładając do pochwy wziernik ginekologiczny.  

Jeśli występują objawy stanu zapalnego pochwy takie, jak upławy, swędzenie czy pieczenie, należy najpierw wyleczyć stan zapalny i dopiero po kolejnej miesiączce zgłosić się na badanie.

Przez 3 dni przed planowanym badaniem cytologicznym należy powstrzymać się od współżycia seksualnego. W okresie 3 dni przed badaniem nie należy również przepłukiwać pochwy bez względu na rodzaj stosowanego płynu.

Jeśli stosowane są dopochwowo jakiekolwiek preparaty poprawiające komfort seksualny, probiotyki lub dopochwowe leki hormonalne, należy wstrzymać taką terapię na 3 dni przed planowanym badaniem cytologii ginekologicznej.